30 sierpnia odbyła się uroczystość odsłonięcia muralu „Nie ma wolności bez Solidarności” na budynku siedziby Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”. Uroczystość była wpisana w obchody 44. rocznicy Porozumień Sierpniowych oraz Dnia Solidarności i Wolności w Rzeszowie.

Mural zatytułowany „Nie ma wolności bez Solidarności”, którego autorem jest Paweł Wołos przedstawia dłoń w geście symbolizującym zwycięstwo. Dłoń wypełniona jest wizerunkiem ludzi ze zdjęcia wykonanego przez śp. Janusza Witowicza 3 maja 1981 roku podczas uroczystości patriotycznych na rzeszowskim Rynku.

Odsłonięcia dokonali dr hab. Dariusz Iwaneczko – dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Mieczysław Liber – prezes Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Województwa Podkarpackiego oraz Bogumiła Stec-Świderska – zastępca przewodniczącego Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ solidarność, a mural poświęcił ordynariusz rzeszowski bp Jan Wątroba.

W przemówieniach, zaproszeni goście podkreślali jak ważna jest pamięć o ludziach, dzięki którym możemy cieszyć się wolnością.

Dariusz Iwaneczko, dyrektor IPN Oddział w Rzeszowie skupił się na symbolice muralu, która ma swój głęboki wymiar: – Państwo tak naprawdę widzicie pewien wąski fragment historii. Czasem patrząc na jakieś wydarzenie wydaje nam się, że widzimy wszystko, ale to co jest jego istotą, także istotą człowieka często jest ukryte. Zdjęcie wykonano 3 maja 1981 r. pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki na rzeszowskim Rynku. Widać na nim licznie zgromadzony tłum. Była to pierwsza tego rodzaju manifestacja niezależna zorganizowana przez Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” w Rzeszowie. Zebrali się mieszkańcy Rzeszowa, województwa rzeszowskiego, w tym dzieci, wszyscy zadumani, zamyśleni, wsłuchani w to co liderzy Solidarności mieli wówczas do powiedzenia. Jedynym pokolorowanym współcześnie elementem fotografii jest samotna biało-czerwona flaga, która symbolizuje nadzieję na odzyskanie przez Polskę niepodległości. Tamta Solidarność, tamto pokolenie w sposób jednoznaczny odnosiło się do wartości reprezentowanych przez Polskę niepodległą, przez tę Polskę, która straciła swoją niepodległość w 1939 r. To te wartości były dla nich istotne i tak naprawdę tamto pokolenie zapoczątkowało proces odzyskiwana przez Polskę niepodległości. (…) Śmiem twierdzić, że tamto pokolenie ludzi stojących na rzeszowskim Rynku było ostatnim pokoleniem, które w tak istotny dla Polski sposób potrafiło zintegrować się wokół wartości, które dla nas Polaków są najważniejsze. Wokół wartości wolności i niepodległości Polski. Moim marzeniem jest, aby także patrząc na ten mural w przestrzeni współczesnego Rzeszowa ludzie próbowali choć w części wrócić do tych istotnych wartości przypisanych już do dziedzictwa kultury polskiej: wolności, niepodległości i solidarności. (…) Tamta Solidarność, tamto pokolenie w sposób jednoznaczny odnosiło się do wartości reprezentowanych przez Polskę niepodległą.

Małgorzata Jarosińska-Jedynak, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego odczytała list marszałka województwa Władysława Ortyla, skierowany do uczestników uroczystości: – Cieszę się, że w przestrzeni Rzeszowa, stolicy naszego regionu, na ścianie budynku, w którym mieści się siedziba Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność” pojawił się wizualny rys przedstawiający niezwykle ważny etap najnowszej historii naszego kraju. Ten mural to obraz marzeń i podejmowanych dla ich spełnienia działań tysięcy Polaków, którzy dla idei prawdziwie wolnej Polski, weszli na niezwykle trudną drogę walki z komunistycznym jarzmem.
Ten wyjątkowy obraz jest również znakomitą lekcją historii dla młodych pokoleń Polaków, którym musimy stale przypominać jak trudna i bolesna była ścieżka wiodąca do wolności, którą cieszymy się współcześnie i jak trzeba dbać i zabiegać o to, aby tej wolności nie utracić. Nie schodźcie z tej drogi. Nasz kraj nadal potrzebuje solidarności, zwłaszcza teraz w kontekście wyzwań i zagrożeń z jakimi mamy do czynienia.

Mieczysław Liber, prezes SOR w krótkim wystąpieniu wyraził życzenie, by Solidarność, „ta która była, jest i będzie” przetrwała długie, długie lata.

Ikona rzeszowskiej Solidarności, Marian Irzyk przypomniał spotkanie z papieżem-Polakiem Janem Pawłem II w Castel Gandolfo w 1984 r. i słowa, które są dla niego do dzisiaj siłą, motorem i paliwem dla czynienia dobra. Życząc zebranym, aby te trudne czasy, które obecnie znowu nastąpiły, przetrwali, nie załamując się, chociaż po ludzku jest to naprawdę trudne.

Wystąpienia zakończyła Bogumiła Stec-Świderska, zastępca przewodniczącego ZR: – Mural jest dedykowany nam wszystkim za wieszczem – zwykłym zjadaczom chleba. Zróbmy wszystko, aby nie pozostał wyłącznie w sferze sztuki. Niesie bowiem przesłanie, którym dzielimy się z Wami, jako ludzie Solidarności. Graffiti zawiera słowo – Nie ma wolności bez solidarności i obraz – rękę w symbolu zwycięstwa w kształcie litery V , którą pokrywają ludzkie twarze- niezwykle wyraziste, nie możemy pozostać wobec nich obojętni. Bez wątpienia determinuje ich świadomość celu. Skłaniają do refleksji, prowokują, i chociaż wielu już odeszło, idea której byli wierni wciąż trwa. Genialnie ujął jej istotę święty Jan Paweł II. Otóż mówiąc, że człowiek jest powołany do wolności wskazał 4 jej fundamenty:
Nie ma wolności bez prawdy
Nie ma wolności bez solidarności
Nie ma wolności bez ofiar
Nie ma wolności bez miłości
Nie spodziewajmy się odrodzenia Ojczyzny, bez odrodzenia każdego z nas. Szczególnie dzisiaj w rzeczywistości bankructwa wszelkich wartości .
Zatem – Bądź wierny, Bądź wierny – jak Oni -Idź!

Po uroczystości delegacje złożyły wiązanki kwiatów pod tablicą Znanym i Nieznanym Ludziom Solidarności, która widnieje na obelisku upamiętniającym Adama Matuszczaka – współtwórcę Solidarności w WSK PZL Rzeszów.

Uczestnicy uroczystości przed budynkiem mogli podpisać się pod wnioskiem o zorganizowanie referendum ws. Zielonego Ładu, zapoznać się z wystawą archiwalnych zdjęć, poświęconą działalności Mariana Irzyka, najstarszego, czynnego działacza emeryckich struktur rzeszowskiej Solidarności. Wystawione zostały także kroniki Wincentego Pażyry, który udokumentował działalność NSZZ Solidarność Zakładów Chemicznych Organika Sarzyna.

Później uczestnicy udali się do kościoła farnego, gdzie odprawiono mszę za Ojczyznę i członków NSZZ Solidarność. Koncelebrze przewodniczył bp Jan Wątroba, a kazanie wygłosił ks. prałat Stanisław Słowik.

Druga część uroczystości odbyła się przed krzyżem milenijnym, gdzie w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku gromadzili się opozycjoniści.

Zgromadzonym pod krzyżem, Bogumiła Stec-Świderska powiedziała, że odsłonięty na budynku rzeszowskiej Solidarności mural: – Dedykowany jest szczególnie nam wszystkim, którzy utożsamiamy się z ideałami Solidarności. Warto sobie uświadomić, że dane jest nam uczestniczyć w ważnym wydarzeniu, które wpisuje się w 44-letnią tradycję naszej Solidarności, a odsłonięty mural staje się dzisiaj ważnym środkiem przekazu naszego kodu kulturowego. Nie sposób nie zauważyć, że jest częścią codzienności, uwrażliwia na to wszystko, co newralgiczne, co stanowi spoiwo pomiędzy dziejowym zrywem Polaków, podpisaniem porozumień Sierpniowych, a dniem powszednim roku 2024, zwłaszcza w obliczu niełatwego dziś, które stawia pod znakiem zapytania to, co z takim trudem udało się osiągnąć przez te wszystkie lata.
Nasuwa się sporo pytań. Niestety póki co, są one retoryczne. My, ludzie Solidarności zakotwiczeni w wartościach chrześcijańskich wierzymy, że wskrzesimy w sobie wystarczająco dużo sił, aby nie zawieść naszej Ojczyzny – Polski, jak nauczał – niemal trzy dekady – Jan Paweł II – Nie ma wolności bez Solidarności!

Odmówiono modlitwę za opozycjonistów, parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych i instytucji złożyli kwiaty.
Wspólnie z chórem z Ośrodka Kultury w Wiercanach „WierCantus” pod batutą Karoliny Kosak przy akompaniamencie Dariusza Kosaka odśpiewano hymny: państwowy i Solidarności oraz utwór Jana Pietrzaka „Żeby Polska była Polską”.

Uroczystość uświetniły poczty sztandarowe:
Regionu Rzeszowskiego „Solidarności”
Oddziału „Solidarności” w Ropczycach
„Solidarności” WSK PZL-Rzeszów
„Solidarności” Polskich Zakładów Lotniczych w Mielcu
„Solidarności” Oświaty i Wychowania w Rzeszowie
„Solidarności” Zakładów Chemicznych Organika-Sarzyna
„Solidarności” Zelmer w Rzeszowie
„Solidarności” Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie
„Solidarności” Rolników Indywidualnych

Szczególne podziękowania kierujemy do Związku Strzeleckiego „Strzelec” Józefa Piłsudskiego za pełnienie warty.

Dziękujemy regionalnym mediom za relacje z obchodów rocznicy NSZZ Solidarność:

Poniżej przemówienie Piotra Dudy, przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ Solidarność wygłoszone podczas gdańskich obchodów 44. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania NSZZ „Solidarność” oraz 36. rocznicy strajków z 1988 roku.